Global anlamda ticaret hacminin artması ve tedarik zincirlerinin yeniden şekillenmesiyle dünya genelinde limanlarda dönüşüm ve iyileştirme çalışmaları yapılıyor.
Asya-Pasifik, Hindistan yarımadası ve Orta Doğu gibi bölgelerde altyapının hızla genişlemesi, inşaat şirketleri için her yıl on milyarlarca dolarlık fırsatlar anlamına geliyor. Avrupa gibi gelişmiş bölgelerdeki eski liman tesislerinde de daha büyük ve daha modern gemi taşımacılığına ayak uydurmak için önemli iyileştirmeler yapılıyor. Bu doğrultuda dünyada yapımına devam edilen 9 liman projesi dikkat çekiyor.
9) Paradip Limanı, Hindistan
Hindistan’ın Odisha kentinin Jagatsinghpur bölgesindeki Paradip Limanı’nın batı rıhtımında, 2025 yılının başında faaliyete geçmesi beklenen kuru yük terminalinin inşaatına başlandı. Jindal Steel & Power ve Jindal Port Private Ltd tarafından oluşturulan Jindal Paradip Port Limited (JPPL) adlı konsorsiyum şirketi, geliştirmeye 3.392 milyar Rupi (408,9 milyon ABD Doları) yatırım yapıyor. 25 milyon ton kapasiteli kargo terminalinin ilk etabının inşaatına geçen yılın sonlarında başlandı.
Çalışmalar aynı zamanda limanın yaklaşma kanalının 22 metreye ve giriş kanalının 21 metreye kadar derinleştirilmesine yönelik tarama çalışmalarını da içeriyor. Ayrı bir gelişmede, Hintli müteahhit Larsen & Toubro’nun, tamamen dolu Capesize gemileri (Süveyş veya Panama kanallarından geçemeyecek kadar büyük gemiler) barındıracak şekilde limanın güney dalgakıranını 500 metre kadar uzatmak için 544 milyar Rs (65,6 milyon ABD Doları) değerinde bir sözleşme kazandığı bildiriliyor.)
8) Neom Limanı, Suudi Arabistan
Müteahhit firmalar Besix ve Boskalis geçen yıl, Suudi Arabistan’ın Neom Limanı’nda 3 km’lik rıhtım duvarlarının inşası için 3 milyar SAR (800 milyon ABD Doları) değerinde bir tasarım ve inşa götürü sözleşmesini kazandı. Suudi Arabistan krallığının özel bir ekonomik bölgesi olan Neom’da Boskalis şirketi, ana erişim kanalının derinleştirilmesinden ve genişletilmesinden sorumlu görev alıyor. Tarama işlemi sırasında geri kazanılan malzemelerin ise limanı çevreleyen gelişmiş bir üretim merkezi olan Oxagon’un geliştirilmesi için hafriyat platformlarının inşasında yeniden kullanılması amaçlanıyor.
Aynı zamanda Besix, 3 kilometreden fazla rıhtım duvarı tasarlamak ve inşa etmek için yerel ortağı Modern Bina Liderleri (MBL) ile birlikte çalışıyor. Kızıldeniz’de, Süveyş Kanalı yakınında bulunan liman, Neom’un ana limanı olarak hizmet veriyor. İlk konteyner terminalinin 2025 yılında faaliyete geçmesi planlanıyor.
7) Laem Chabang Limanı genişleme aşaması 3, Tayland
Tayland Körfezi’nin doğu kıyısındaki Chon Buri Eyaletinin Si Racha bölgesindeki Laem Chabang liman genişletme projesinin 3. aşaması, derin deniz limanının konteyner hacmini yılda 11 milyon konteynerden 18,1 milyona çıkarmak için inşaat çalışmalarını içeriyor. 927 milyon ABD Doları tutarındaki proje, altı iskele ve bir tren istasyonunun inşasını kapsıyor. Dört konteyner rıhtımı, yılda 7 milyon konteyner kapasitesi ekleyecek. Genel bir rıhtım ise yılda bir milyon konteyneri elleçleyecek ve bir RO/RO terminali yılda bir milyon arabayı barındıracak şekilde genişleyecek.
Tayland Liman İdaresi (PAT), limanın 2021 yılında GPC ortak girişimiyle geliştirilmesi ve işletilmesi için bir kamu özel ortaklığı (PPP) anlaşması imzaladı. Ortak girişim, China Harbour Engineering Company’nin denizaşırı kolu Gulf Energy Development ve PTT Tank Terminal Company’yi kapsıyor.
Projede bu yılın Şubat ayı itibarıyla kum bariyerlerinin inşasının %71’i, kazı ve taramanın %61’i, dalga bariyerlerinin inşaatının ise %39’u tamamlandı. Projenin üçüncü aşamanın kendisi iki ayrı aşamaya bölünmüştü. Bunlardan biri altyapı geliştirmeye, ikincisi ise enerjiyle ilgili iş alanlarına odaklandı. Bu etaplardan ilkinin 2027’de tamamlanması planlanıyor.
6) Cenova Limanı dalgakıran iyileştirmesi, İtalya
İtalyan müteahhit şirketi Webuild liderliğindeki bir konsorsiyum, toplam 928 milyon Avro (1 milyar ABD Doları) değerindeki bir projeyle İtalya’daki Cenova Limanı’nın iyileştirilmesine yönelik inşaata başladı. Webuild ve ortakları Fincantieri, Fincosit ve Sidra, 6,2 km uzunluğundaki dalgakıranın ilk taşını Mayıs 2023’te attı. Yeni denizcilik altyapısı, denizde bir siper görevi görerek havzaları ve liman yapılarını iklim değişikliğinden korumayı amaçlıyor. Eski bir dalgakıranın yıkımından elde edilen malzemenin neredeyse tamamı yeniden kullanılacak.
Yeni dalgakıranın tabanı 50 metreye kadar derinliğe ulaşarak onu Avrupa’nın en derini haline getirecek ve inşaat için yedi milyon ton kayanın kullanılması gerekecek. Taban boyunca 35 m genişliğinde, 67 m uzunluğunda ve 33 m yüksekliğinde toplam 100 adet prefabrik, betonarme keson yerleştirilecek.
Yeni dalgakıran, daha büyük gemilerin limana erişmesine olanak tanıyacak. Limandaki önceki havza 1930’larda inşa edilmişti. İyileştirilen limanda 800 m’lik bir dönme havuzu bulunacak ve bu da modern gemicilik için daha fazla alan sağlayacak. Batı Ligurya Deniz Limanı İdaresi’ne ait projenin ilk aşamasının 2026 yılında tamamlanması planlanıyor.
5) Maasvlakte II terminalinin genişletilmesi, Hollanda
Rotterdam Limanı Yönetimi, geçen yıl Hollanda’nın Rotterdam kentindeki Avrupa’nın en büyük limanındaki operasyonlarını genişletmek için APM Terminals ile bir anlaşma imzaladı. Maasvlakte II terminal genişletme projesinin değeri 1 milyar Euro’nun (1,1 milyar ABD Doları) biraz üzerinde olurken mevcut Maaskvlakte II terminaline yaklaşık 47,5 hektarlık bir alan eklenmesini içeriyor.
Limana, ilave 1 kilometrelik derin deniz rıhtımı inşa edilmesi planlanırken bu projeyi Rotterdam Limanı İdaresi doğruladı. Hochtief, Ballast Nedam ve Van Oord’dan oluşan bir konsorsiyum tarafından inşa edilen rıhtım duvarlarının 2024 ortalarında tamamlanması planlanıyor ve genişletilmiş terminalin 2026 yılının ikinci yarısında faaliyete geçmesi bekleniyor. Liman idaresi, genişleme projesinin terminalin kapasitesinin yaklaşık 2 milyon TEU (yirmi fitlik eşdeğer birim) kadar artacağını göreceğini söyledi.
4) Maspion Uluslararası Konteyner Terminali, Endonezya
Denizcilik şirketi DP World ve Endonezyalı holding Maspion Group, Endonezya’nın Doğu Java kentindeki Gresik’te yeni bir konteyner terminalinin inşası için ortaklık yapıyor. Yeni konteyner terminali, ortak girişim şirketi DP World Maspion East Java ile geçen yılın Ekim ayında 1,2 milyar ABD doları tutarındaki projenin temelini atarken, üç milyon TEU’ya kadar tasarım kapasitesine sahip. Çok aşamalı plan, bir milyon TEU kapasiteli bir konteyner terminali ve 110 hektarlık endüstriyel lojistik parkının inşasıyla başladı. 2027 yılında tamamlanması beklenen proje; depoların, dağıtım ünitelerinin, yükleme ve boşaltma ünitelerinin ve erişim yollarının inşasını da içeriyor.
3) Kampot Lojistik ve Liman Merkezi, Kamboçya
Geçen yıl China Harbour Engineering Company’nin, Kamboçya’nın güneybatısındaki Kampot eyaletindeki Bokor kasabasında 1,5 milyar ABD doları değerinde bir liman inşa etmek için Kampot Logistics and Port şirketi ile bir inşaat sözleşmesi imzaladı.
Derin su limanı en az 15 metre derinliğe sahip olurken 100.000 tona kadar büyük gemileri barındırabilecek. Liman üç aşamada inşa ediliyor. Birinci aşamanın maliyeti 200 milyon dolar olarak planlanırken bu aşama, 2025 yılında faaliyete geçecek. Yıllık kargo elleçleme kapasitesi 2025’te 300.000 TEU’dan başlayacak ve 2030’da 600.000 TEU’ya çıkacak. Proje tamamlandığında Kamboçya’nın en büyük ikinci derin su uluslararası limanı olacak.
2) Kral Abdülaziz Limanı iyileştirmesi, Suudi Arabistan
China Harbour Engineering şirketi, Suudi Arabistan’ın Dammam kentindeki Kral Abdülaziz Limanı’nın iyileştirilmesine yönelik 1,86 milyar ABD Doları tutarındaki projenin bir kez daha ana yüklenicisi oldu. Suudi Limanlar Otoritesi (Mawani) tarafından denetlenen ve Suudi Küresel Limanlar ile yap-işlet-devret modeli kapsamında işbirliği içinde yürütülen proje üzerindeki çalışmalar geçen yıl başladı. Bu proje, limanın ilk konteyner terminalindeki rıhtımların ve tesislerin yenilenmesini, rıhtımların genişletilmesini ve ikinci terminaldeki konteyner sahasının elden geçirilmesini içeriyor. Proje, limanın toplam kapasitesini %120 artırarak 7,5 milyon TEU’ya çıkaracak ve dev konteyner gemilerinin elleçlenmesine olanak sağlayacak. 2023 yılı Şubat ayında başlayan çalışmanın yaklaşık 18 ay sürmesi planlanmıştı.
1) Hindistan’ın Andhra Pradesh kentinde dört yeni liman
Hindistan’ın Andhra Pradesh eyaletinde dört yeni limanın toplam maliyeti 16.000 milyar Rupi (1,9 milyar ABD Doları) olarak planlanırken inşaat tüm hızıyla devam ediyor. Proje, yüklenici Megha Engineering and Infrastructure Limited’in (Meil) Mayıs 2023’te çalışmaya başladığı Machilipatnam’daki yeni bir derin su limanının ilk aşamasını da içeriyor. Andhra Pradesh Denizcilik Kurulu tarafından ihale edilen 3.940 milyon Rupi (475 milyon ABD Doları) değerinde bir mühendislik, satın alma ve inşaat anlaşmasını kazandı. Limanın dört rıhtımda yılda 35 milyon ton (MT) kargo elleçlemesini sağlayacak olan bu aşamanın 2025 ortalarında tamamlanması bekleniyor.
Ayrıca Srikakulam’daki Mulapeta Limanı’ndaki çalışmalar da geçen yıl başladı. Liman, yaklaşık 4.400 milyon Rupi (500 milyon ABD Doları) maliyete sahip olan ve 2025 yılında tamamlanan ilk çalışma aşamasının ardından yılda 25 MT elleçleyebilecek. Limanda üç genel kargo rıhtımı ve dökme yük terminali yer alacak. İlk etapta üç yanaşma yeri bulunacak limanın 3,2 kilometre güney ve 0,6 kilometre kuzey yönündeki dalgakıran inşaatına başlandı. İkinci aşamada sıvılaştırılmış doğal gaz terminali öneriliyor.
