Türkiye inşaat sanayisini yurt içi ve yurt dışında temsil eden sivil toplum örgütü Türkiye İnşaat Malzemesi Sanayicileri Derneği (İMSAD); 85 büyük şirket, 55 dernek ve 4 üniversite üyesi ile sektörde 32 binden fazla noktaya temas ediyor. Bir yandan iç pazardaki gelişmeleri izleyen, bir yandan da ihracattaki başarının artarak sürdürülebilmesi için hedef dış pazarları yakından takip eden Türkiye İMSAD, düzenli yayımladığı ekonomik gelişmelerin inşaat sektörüne yansımasıyla ilgili raporlarıyla da sektörün gidişatını paylaşıyor.
Temsil ettiği 35 alt sektörle geniş kapsama alanına yönelik hizmetlerini sürdüren Türkiye İMSAD, dünya ihracat sıralamasında ilk 5 arasında olan inşaat malzemesi sektörüne ait bilgileri ve verileri paylaşarak, sektörün daha fazla başarı elde etmesine yönelik çalışmalara teşvik ediyor. International Construction Türkiye (ICT) olarak, Çalışmalarıyla sektörün gidişatına yön veren Türkiye İMSAD’ın iç yapılanmasını, komitelerini, faaliyetlerini ve gelecek dönem hedeflerini sizler için Türkiye İMSAD Yönetim Kurulu Başkanı Tayfun Küçükoğlu ile konuştuk.
Bizlerle öncelikle Türkiye İMSAD’da üstlendiğiniz görevinizi ve görevinizin sorumluluk alanlarını paylaşabilir misiniz?
2020 yılı mart ayında gerçekleştirdiğimiz 37. Olağan Seçimli Genel Kurulu’nda değerli hazirun 2020-2023 Yönetim Kurulu’nu belirledi. Ben de yönetim kurulu üyelerimizin oylarıyla yönetim kurulu başkanlığına seçildim. Yıllardır yönetim kurullarında görev aldığım Türkiye İMSAD’ın yönetim kurulu başkanı olmaktan dolayı son derece gururluyum. Türkiye İMSAD olarak her biri birbirinden kıymetli yönetim kurulu arkadaşlarımla birlikte ülkemize ve sektörümüze fayda sağlamak, yapılarda yaşam kalitesini yükseltmek amacıyla ve bunun getirdiği sorumlulukla çalışıyoruz. Bir önceki dönemde de yönetimdeydim ve o dönemde planlanmış, fevkalade başarılı çalışmalarımız var. Bunu bir bayrak yarışı olarak değerlendirebiliriz. Biz bayrağı devraldık ve aldığımız yerden daha ileriye taşımak görevimiz. Esas olan istikrar ve sürdürülebilirlik.
Türkiye İMSAD ne zaman ve hangi amaçla kuruldu?
Kurulduğu 1984’ten bu yana faaliyet gösteren ve Türk inşaat malzemeleri sanayisinin tüm paydaşları için en yüksek değeri yaratma misyonunu benimseyen Türkiye İMSAD olarak; inşaat malzemeleri sanayisini bir bütün olarak ele almayı, sürdürülebilir büyümeyi ve gerek yurt içinde gerekse yurt dışında iş birliklerinin geliştirilmesini amaçlıyoruz. Bu doğrultuda, hem iç pazardaki gelişmeleri yakından izliyor hem de ihracattaki başarımızı artırarak sürdürmek için hedefimizdeki dış pazarları yakından takip ediyoruz. 39 yıllık bir çatı kuruluşu olan Türkiye İMSAD’ın üyeleri yaptıkları yatırımlarla, ticari faaliyetleriyle, yarattıkları istihdamla ve dış ticaretteki başarılarıyla, ülkenin kalkınmasına katkı sağlıyor. Sektörel projeler yürüten, raporlar çıkaran ve etkinlikler düzenleyen derneğimiz, Avrupa Komisyonu’nun fonladığı birçok projeye de liderlik ediyor. Ayrıca 2018 yılından bu yana da buildingSMART Türkiye şubesine ev sahipliği yapıyor.
Yürüttüğünüz operasyonlar ve faaliyetleriniz tam olarak nedir?
Sektörümüzün öncelikli gündem maddeleri arasında yer alan konularla ilgili, gerek dernek, gerek komite ve çalışma gruplarının faaliyetleriyle, sektörümüzün ihtiyaçlarına yönelik raporlar hazırlıyor, etkinlikler düzenliyor ve projeler yürütüyoruz. Kamu temaslarımız ile de bu konuları gündeme taşıyarak çözüm önerilerimizi paylaşıyoruz. Çalışmalarımızda sadece sanayici üyelerimizi değil, dernek üyelerimizi de hedefliyoruz. 15 ay süren “Sürdürülebilir Kalkınma için STK’lar” projemizi geçtiğimiz haziran ayında tamamladık. Sürdürülebilirlik ile Ar-Ge faaliyetlerini ilişkilendirdiğimiz, sanayici üyelerimiz için bir rehber niteliği taşıyacak raporumuzun çalışması tüm hızıyla devam ediyor. Ayrıca Avrupa genelinde yeni girişimciler ile tecrübeli girişimciler arasında sınır ötesi değişim imkanı sağlayan ‘Yeni girişimciler için erasmus’ programının Türkiye’deki aracı kurumuyuz. 2020 yılından bu yana devam eden programda, geliştirmek istedikleri iş fikirleri ile programa başvuran yeni girişimciler, yurt dışında bilgi ve tecrübe edinmenin yanı sıra yabancı ortaklarla iş birliği yapma ve Avrupa’da yeni pazarları tanıma olanağı buluyor. 2018 yılından bu yana ev sahipliği yaptığımız buildingSMART Türkiye platformuyla sadece malzeme sektörünü değil; mimar, müteahhit, müşavir ve hatta IT sektörünü de hedefleyen çalışmalar yürütüyoruz. Amacımız BIM yani Yapı Bilgi Modellemesi’nin Türkiye’de kullanımını yaygınlaştırmak. Bu amaçla uluslararası geçerliliği olan PCERT sertifikası ile ilgili eğitimleri ocak ayında başlattık.
Gündem buluşmaları
Pandemi dönemine kadar her yıl, pandemi sonrasında ise her iki yılda bir Uluslararası İnşaatta Kalite Zirvesi’ni düzenliyoruz. Bu zirveleri gerçekleştirmekteki hedefimiz; sektörümüzü inşaatta sorumlu üretim ve tüketim, sürdürülebilir ve akıllı şehirler, yenilikçi sanayi, sürdürülebilir enerji yönetimi, akıllı yatırımlar, yaratıcı fikirler ve teknolojik yenilikler çerçevesinde, yeni bir sanayi ve ticaret anlayışı ile şekillendirmek. Yılda 4 kez ekonomik verilerin açıklandığı ve özel konuşmacıların yer aldığı “Gündem Buluşmaları” adını verdiğimiz toplantılar düzenliyoruz. Çeyrek periyotlarda düzenlediğimiz ve sektör tarafından oldukça büyük ilgiyle takip edilen bu niş toplantılarımızla gündem konularını masaya yatırıyoruz. Pandemi sebebiyle bu toplantılarımızı yılda 8 kez online olarak gerçekleştirmiştik. 2023 yılı itibarıyla toplantılarımız yeniden fiziki olarak devam ediyor.
Geleceğe yatırım ödülleri
Sektördeki iyi uygulamaların şeffafça paylaşılarak yaygınlaştırılması gerektiğine inanıyoruz. Buradan yola çıkarak ‘Türkiye İMSAD Geleceğe Yatırım Ödülleri’ni ilk olarak 2017 yılında hayata geçirdik. Bu çerçevede, 2017 yılından bu yana çift yıllarda düzenlediğimiz Geleceğe Yatırım Ödülleri’ne, 2021 yılından itibaren tek yıllarda düzenlenecek Geleceğe Yatırım Ödülleri – Sivil Toplum’u da ekledik. 2017, 2018 ve 2020 yıllarında inşaat malzemeleri sektöründe faaliyet gösteren firmaların ‘Sürdürülebilirlik İyi Uygulama’ çalışmalarının değerlendirildiği yarışmalar düzenledik. ‘Türkiye İMSAD Geleceğe Yatırım Ödülleri – Özel Sektör 2022’ ise 2023 yılında sahiplerini bulacak.
Aylık sektör eğilimi
Sektörün en önemli çatı kuruluşu misyonuyla yola çıkarak 2013 yılından bu yana üyelerimizden aldığımız bilgiler doğrultusunda İnşaat Malzemeleri Sanayi Endekslerini yayınlıyoruz. Bu endeksler ile sanayicimizin faaliyetlerini, beklentilerini ve güven seviyesini ölçüp değerlendiriyoruz. ‘İnşaat Malzemeleri Sanayi Endeksleri’ne, 2018 yılı itibarıyla ‘İnşaat Malzemeleri Sanayi Dış Ticaret Endeksi’ni de ekledik. Böylece iç ticaretin yanı sıra, dış ticaretin de nabzını tutuyoruz. Aylık Sektör Raporlarımız ile makro-ekonomik verilerin yanı sıra, inşaat ve inşaat malzemeleri sanayi verilerinin kapsamlı değerlendiriyoruz. Sektörün doğru, tarafsız ve güncel bilgiye sahip olması için düzenli veri paylaşmanın önemine çok inanıyoruz. 2017 yılından bu yana dünya ekonomisi ve inşaat sektörü odağındaki verileri analiz ederek sonuçları her yıl Türkiye İMSAD Yapı Sektörü Raporu’nda bir araya getiriyoruz. Gerek otoritelerden gerekse sektörel ağımızdan gelen bilgileri rafine ederek hazırladığımız toplu verilerle aslında önemli bir sorumluluğu da yerine getiriyoruz. Ayrıca sektörel ihtiyaçlara çözüm arayan komite ve çalışma gruplarımız yaptıkları düzenli toplantılarla, hem özel sektör hem üniversiteler hem de kamu ile iş birliği yapıyor.
Sektörel kapsama alanınız hakkında bilgi alabilir miyiz?
Türkiye İMSAD olarak; 85 büyük şirket, 55 dernek ve 4 üniversite üyemiz ile sektörde 32 binden fazla noktaya etkin şekilde ulaşan ve 35 alt sektörü temsil eden geniş bir kapsama alanına sahibiz.
Türkiye İMSAD’ın yurt içi ve yurt dışı inşaat sektörüne yönelik projeleri nasıl şekilleniyor? İç ve dış pazarda ne gibi farklılıklar oluyor ve bu farklılıkları nasıl yorumlamak gerekiyor?
Pandeminin ardından açılmalarla birlikte hızla toparlanan dünya ekonomisi, 2022 yılının başında patlak veren Rusya – Ukrayna Savaşı’nın bozucu etkilerine maruz kaldı. Savaş, başta enerji arz güvenliği ve fiyatları olmak üzere dünyada pek çok dengeyi değiştirdi. Hedefimiz dünya genelindeki toparlanma sonrası 5 yıllık süreçte ithalatın 4 misli ihracat seviyesine ulaşmak ve ülkemize sağladığımız cari fazlayı artırmak. Çünkü teknik, teknolojik, altyapı ve insan kaynağı açısından bu potansiyele sahibiz. Bulunduğumuz coğrafyada ve tüm kıtalarda ihracat yapma kapasitesine ulaşmış Türkiye inşaat malzemeleri sanayisi, gösterdiği gelişimle ülkemiz adına gururlanmamızı sağlıyor. Ürünlerimizin fiyat ve kalite performansı, güvenilirlik ve rekabet gücümüzü artırırken, aynı zamanda pazar payı ve pozitif algının da artmasına imkan tanıyor. İçinde bulunduğumuz bu yeni normal dönemde; sabırlı, planlı ve stratejik hazırlıklarla gelişimimizin artan ivme ile devam edeceğine eminiz. Gelişmiş ülkelerin de aralarında bulunduğu ihracat portföyümüz, kapasitemiz, rekabetçilik gücümüz, gelişen algımız da ülkemize yönelik inşaat malzemeleri ithalatını azaltma potansiyelimizi işaret ediyor.
Türkiye İMSAD, Türkiye inşaat pazarı üzerinde nasıl bir etkiye sahip? Faaliyetlerinizin sektör temsilcileri üzerindeki etkileri nasıl oluyor?
Türkiye İMSAD olarak; inşaat malzemeleri sektöründe yaşanan tüm problemlerin çözümünde aktif bir görev üstleniyor, sektörümüzdeki tüm sorunları en üst platformdan çözmek için aksiyon alıyoruz. Sektörün tamamını ilgilendiren mevzuat, sürdürülebilirlik, Ar-Ge ve inovasyon, dış ticaret, lojistik gibi alanlarda çalışmalar yürütüyoruz. Kurum olarak özellikle sektörümüzdeki haksız rekabeti engellemek için çalışıyor, iç pazarda da dış pazarda da aktif bir şekilde her alanda birlikte hareket edilmesinin zeminini oluşturuyoruz. Bunun yanında standartları karşılayan, kaliteli inşaat malzemelerinin üretilmesine yönelik çalışmalarımızla, üyelerimizin sektördeki her alanda liderliklerini göstermelerinin önünü açıyoruz.
Yapılanmanız altındaki komitelerden ve bu komitelerin görevlerinden kısaca bahseder misiniz?
Sektörel ihtiyaçlara çözüm arama amacıyla Türkiye İMSAD bünyesinde yer alan toplam 18 adet çalışma grubu ve komitemiz var. Komitelerimize sadece üyelerimizin temsilcileri katılabilirken, çalışma gruplarımıza üye dışı uzmanları da davet ediyoruz. Hem özel sektör hem üniversiteler hem de kamu ile iş birliği yapan komite ve çalışma gruplarımızın bir kısmı düzenli olarak çalışmalarını sürdürürken, bir kısmı gündem oluşması halinde toplanıyor. Kısaca görevlerinden bahsetmek gerekirse; Ar-Ge Komitesi; Ar-Ge ve tasarım merkezleri ile Ar-Ge departmanlarının sorunlarını belirlerken, kamu ile gereken iş birliklerini geliştiriyor, Ar-Ge merkezlerinde tamamlanan projelerin/proje konularının envanterini çıkarıyor, üniversite-STK-sanayi işbirlikleri ile Ar-Ge merkezlerinin birbirleri ile iletişimini geliştiriyor. Binalarda Enerji Verimliliği ve Yenilenebilir Enerji Çalışma Grubu genel olarak enerji verimliliği (EV) ve yenilenebilir enerji (YE) ile ilgili konularda çalışmalar yapmak, hem binalarda hem de sanayide EV ve YE konusunda üyeler arasında ve kamuoyunda bilinçlendirme çalışmaları yürütmek, yurt dışında özellikle AB mevzuatını takip ederek gelişmelerden haberdar olmak ve sektörle bu bilgileri paylaşmak, binalarda EV konusunda finansman yöntemleri geliştirilmesi için çalışmalar yapmak, dünyadaki EV ve YE ile ilgili gelişmeleri takip etmek, pasif ev, enerji verimli ev gibi konularda bilgilendirme çalışmaları yürütmek amacıyla faaliyetlerini sürdürüyor. buildingSMART Türkiye Çalışma Grubu BIM, BIM Eğitimi ve Sertifikası, BIM kütüphanesi, BIM Standartları, buildingSMART Türkiye temsilciliği konularında çalışmalarını yürütüyor.
Çevresel etkilerin özellikle malzeme sektörü ile ilgisini gündeme taşımak, çevresel etiketler, yaşam döngüsü analizi ve bu konularda sektörde ortak dil kullanımını sağlamak amacıyla kurulan Çevre Dostu Malzeme Komitesi iş birliği yaptığı üniversitelerde LCA ve malzeme dersi çalışmaları, ürün sertifikasyonu, sürdürülebilir inşaat terimleri sözlüğü, yeşil mutabakat ve sınırda karbon vergisi mekanizması konuları üzerinde çalışıyor ve yeşil mutabakat hazırlık eğitimleri düzenliyor. Sektörün yurt dışı önceliklerini takip etmek, uluslararası organizasyonlar, kurumlarla sürdürebilir kalıcı iş birlikleri kurmak amacıyla kurulan Dış Ticaret Komitesi, gündem konularıyla doğru orantılı olarak; paydaş ve iş birliği içerisinde olunan kurumlardan uzmanlar davet ederek potansiyel ülkelerle ilgili bilgi alışverişinde bulunuyor. İş birlikleri yoluyla çeşitli etkinliklere katılıyor, destek veriyor. Haksız Rekabeti Önleme Komitesi sektördeki haksız rekabete neden olan problemlerin tespiti ve çözüm önerilerinin geliştirilmesiyle ilgili çalışıyor. Kamuda inşaat malzemesi sektörüyle ilgili satın alma şartnamelerine esas genel teknik konuları ele almak, yasa ve mevzuatlar hakkında görüş oluşturmak, kurumların teknik şartnameleri, satın alma ve malzeme temin süreçleri ile ilgili çalışmalar yapmak amacıyla kurulan İnşaat Malzemeleri Şartnameler Komitesi, Yüksek Fen Kurulu İnşaat Genel Teknik Şartnamesi hazırlanması ve revizyonları çalışmalarıyla ilgili faaliyetlerde bulunuyor. İş Sağlığı ve Güvenliği Komitesi inşaat malzemeleri sektörünün iş sağlığı ve güvenliği kültürünün iyileştirilmesi, çalışanların konu ile ilgili bilinçlerinin artırılması, güvenli çalışma ortamları oluşturulması konuları üzerinde çalışıyor.
Sanayici üyelerin yanında sektör derneklerini ve paydaş üyelerini de üyeliğe kabul ediyorsunuz. Peki, üye ilişkileriniz nasıl ilerliyor? Türkiye İMSAD’a üye olmak neyi ifade ediyor?
Derneğimizin hem sanayicileri hem de alt sektörlerin derneklerini üye olarak alan bir yapısı olduğu için diğer derneklerden biraz daha farklıyız. Bu sayede iş birliği yaptığımız kurumları, inşaat sektöründeki diğer dernekleri, malzeme sektöründeki alt sektör derneklerini ve sanayicileri bir araya getirebiliyoruz. 85 büyük şirket, 55 dernek ve 4 üniversite üyemiz var. Temsil ettiğimiz 35 sektördeki derneklerin yaptığı çalışmaları rahatlıkla görüyor, takip ediyor ve destek veriyoruz. Temsil ettiğimiz sektörlerin her birinin kendi dinamikleri ve öncelikleri var. Bu yüzden de inşaat malzemesi sanayisinin tamamını ilgilendiren konularda çalışmalar yapıyoruz.
Türkiye inşaat sektörünün dünya genelindeki konumuna ilişkin değerlendirme yapar mısınız? Türkiye’nin sektördeki ihracat hacmi ile ilgili bilgi alabilir miyiz?
İnşaat malzemeleri sanayisi, gerek toplam üretimi ve istihdamdaki payı, gerekse diğer sektörlerle yakın ilişkisinden dolayı ülkemiz için stratejik önem taşıyor. Türkiye, inşaat malzemesi üretiminde dünyanın en büyük 5 ülkesinden biri. İnşaat malzemesi sektörü, inşaat endüstrisinin sanayi tarafını temsil ediyor ve ülkemizin dış ticaretine, istihdam ve büyümesine olan katkısıyla müteahhitlik, mimarlık, gayrimenkul ve teknik müşavirlik sektörlerinden ayrışıyor. Otomotiv de dahil olmak üzere, ülkemize en yüksek katma değer, inşaat malzemeleri sanayisi tarafından sağlanıyor. Sektörel verilerimizi TÜİK tarafından açıklanan rakamlar ışığında hazırlıyoruz. Dolayısıyla yılın tamamı ile ilgili net verilere Şubat sonu itibarıyla ulaşacağız. Mevcut duruma göre bir değerlendirme yapacak olursak; yaşanan tüm aksaklıklara rağmen, 2022 yılı sonu itibariyle inşaat malzemeleri ihracatında 34 milyar dolarlık bir hacme ulaşma beklentisi içerisindeyiz. Son yayınladığımız Dış Ticaret Endeksi’nin kasım sonuçlarına baktığımızda; 2022 Kasım ayı itibarıyla yıllık olarak yani son 12 ayda 58,73 milyon ton ihracat gerçekleştirerek, Türkiye’nin toplam ihracatı içinde inşaat malzemelerinin payını ileriye taşıdık. Yine yıllık bazda 34,1 milyar doları bulan ihracat rakamımızla, 35 milyar dolar olarak belirlediğimiz ihracat hedefimizi de büyük oranda gerçekleştirmiş olduk.
Türkiye’de örneği olmayan bir çatı kuruluş olarak hizmet veriyorsunuz. Sektörünüzde tek olmanın avantajlarını ve dezavantajlarını bizlerle paylaşabilir misiniz?
35 farklı sektörü temsil etmemiz sektörümüzün tamamına yönelik pek çok konuda çok çeşitli çalışmalar yapmamıza imkan sağlıyor. Temsil ettiğimiz her sektörün farklı konuları, sorunları, öncelikleri ve önerileri oluyor. Çatı kuruluşu olarak temsil ettiğimiz her sektörü dinleyip bu konularla ilgili tanıtım çalışmaları yapabilme, orta ve uzun vadeli stratejiler geliştirebilme şansına sahibiz. Dolayısıyla böyle bir yapı içinde bulunmanın dezavantajdan çok avantajları olduğuna inanıyoruz. Diğer taraftan veri açıklayan bir kurum olarak sorumluluğumuzun bilinciyle yürüttüğümüz çalışmaları, yayınlarımızı resmi kaynaklardan faydalanarak büyük bir hassasiyetle hazırlıyor ve sektörümüzle paylaşarak bir başvuru kaynağı oluşturuyoruz.
Son dönemde inşaat malzemeleri fiyatlarında artış yaşandı. Bu artışlara bağlı olarak 2023 yılıyla ilgili öngörülerinizi öğrenebilir miyiz?
2023 yılına girdiğimizde özellikle Rusya-Ukrayna savaşıyla başlayan enerji krizi, enerji kullanımı yoğun olan sektörümüz açısından beklemediğimiz maliyetlere dönüştü. Kurlar ve piyasalarındaki dalgalanmalar nedeniyle hammaddeye ulaşımımız da giderek zorlaştı. Bu bağlamda dünya çapında yüksek enflasyonu önlemek için uygulanan sıkı para politikalarının 2023 yılının ilk yarısında en etkili seviyeye çıkması ve ekonomilerdeki yavaşlama ile birlikte yurt dışı inşaat sektörlerinde küçülme bekleniyor. Ülkemiz inşaat malzemeleri talebinin ise yılın ilk yarısında iç talep ile canlı olmasını öngörüyoruz. İkinci yarıda ivme kazanacak ihracat artışı öngörümüz ile sektörümüz daha da hareket kazanacak.
Sektörde etkinizi artırmak üzere gelecek yıllardaki hedefleriniz nelerdir?
Türkiye İMSAD olarak, mevcut ihracat pazarlarımızı geliştirmeyi, yeni pazarlarda daha etkin olmayı, sektörümüzün yüksek potansiyelini yansıtmayı ve ülkemize olan katkımızı artırmayı hedefliyoruz. Bunun için bölgemizde üretim üssü olma yolundaki ilerleyişimizi büyük bir kararlılıkla sürdürüyoruz. Orta ve uzun vadeli bir değerlendirme yaptığımızda, önümüzdeki 10 yıl içinde çok önemli gelişmeler yaşayabileceğimizi öngörüyoruz. Gündemimizde olan yenileme, dijitalleşme sürdürülebilirlik ve sürdürülebilir kalkınma amaçları, enerji verimliliği, yenilenebilir enerji ile döngüsel ekonomi gibi diğer önemli başlıklara yönelik çalışmalarımıza da önümüzdeki süreçlerde yoğun bir şekilde devam edeceğiz. Bu çalışmaları ilgili komitelerimizin üyeleriyle değerlendiriyor, geleceğe yönelik faaliyetlerimizi bu değerlendirmeler çerçevesinde gerçekleştiriyoruz.
Türkiye İMSAD olarak, sınırda karbon düzenlemesi konusunun sektörün en önemli gündem maddelerinden biri olması sebebiyle Yeşil Mutabakat’a geçiş sürecinde inşaat malzemeleri sektörüne yol gösterici olacak rehber dokümanın hazırlıklarına başladık. Bu rehber dokümanın; sürdürülebilir ve iklim-nötr hale geçiş, sürdürülebilir üretimin göstergeleri ve ölçümü gibi ana konular içermesini planlıyoruz. Bunun yanında; araştırma ve inovasyonda yaşam döngüsü değerlendirmesi, atık yönetimi ve döngüsel ekonomi, üniversite-sanayi iş birliğinin yeşil dönüşüm için araştırma ve inovasyona odaklanması, yenilikçi üniversite-sanayi iş birliği modelleri, yeşil dönüşüme yönelik araştırma ve yeniliğin finansmanı gibi konular da yine bu rehberimizde olmasını düşündüğümüz önemli noktalar. “İnşaat Malzemeleri Sanayisinde Yeşil Dönüşüm için Ar-Ge ve İnovasyon Rehberi” isimli bu çok önemli çalışmayı en kısa sürede sektörümüzle paylaşacağız.
